Waterpanel Noord presenteerde onlangs het Waterketenplan 2021-2025. Een 90 pagina’s tellend document dat uiteindelijk uitmondt in vijf prioriteiten waarvan de kwaliteit van het Limburgse drinkwater een hele belangrijke is. ‘Want dat is absoluut geen zekerheid’, zegt Martijn van den Heuvel, projectwethouder van het Waterketenplan. ‘Er is heel veel werk te verzetten waarbij wij de burgers en bedrijven hard nodig hebben.’
NR1 Jos Cortenraad / foto Paul Rous
Het is zo gewoon, schoon drinkwater uit de kraan. Essentieel voor de mens, om te drinken, te wassen, te zwemmen. Onmisbaar voor flora en fauna, voor land- en tuinbouw. Water is leven en gelukkig hebben we er genoeg van. En het kost bijna niks.
Martijn van den Heuvel schudt voorzichtig van nee. ‘Correctie’, zegt hij, ‘oneindig goedkoop water uit de kraan líjkt gewoon, maar helaas is dat niet meer zo. De laatste jaren kampen we met een tekort aan neerslag. We zien de natuur verdorren, de boeren komen in de problemen. Ook de afgelopen winter is er te weinig regen gevallen. Laat je niet op het verkeerde been zetten door de hevige stortbuien met overlast; het grondwaterpeil daalt, de rivieren voeren minder water aan. Waar we vroeger alles op alles zetten om water zo snel mogelijk richting zee te laten stromen, nemen we nu maatregelen om water vast te houden voor droge perioden. We hebben al het nodige gedaan, maar dat is bij lange na niet voldoende. Er ligt veel werk te wachten.’
Kwaliteit
Om precies in kaart te brengen wat er moet gebeuren in de bovenste helft van Limburg stelde Waterpanel Noord, een samenwerkingsverband van 15 gemeenten in Noord- en Midden-Limburg, WML, Waterschap en Waterzuiveringschap, een Waterketenplan op voor de komende vijf jaar. Behoud van kwaliteit is de rode draad, net als de klimaatopgave. Een beetje vaag? ‘Juist niet’, aldus Martijn van den Heuvel, in het dagelijks leven wethouder in Weert. ‘We weten wat we moeten doen om die kwaliteit te garanderen en daar hebben we een actieplan op geschreven met heldere prioriteiten. Ten eerste is het zaak om vervuiling tegen te gaan. Er zit te veel troep in de rivieren en het oppervlaktewater, onze bronnen voor dat heerlijke drinkwater. Mest, industrieel afval, medicijnen. Zuivering is kostbaar. Eén van onze speerpunten is de vervuiling terugdringen en mensen bewust maken dat zíj de grootste vervuilers zijn. Nog altijd belanden verfresten, doekjes en andere rommel in de riolen. En wat niet iedereen weet: dat rioolwater wordt gezuiverd en hergebruikt.’
Vasthouden
Tweede speerpunt is het vasthouden van water. ‘We hebben bassins en bekkens nodig die het water opvangen. Een probaat middel om de gevolgen van stortbuien te dempen en uiteraard geschikt om te gebruiken bij droogte. Dat is niet alleen een taak van de overheid. Burgers en ondernemers kunnen met simpele maatregelen zelf water opvangen en naar de natuur leiden. Gewoon de regenpijpen afkoppelen van de riolen. Goed voor de grondwaterstand en dus de natuur. De komende vijf jaar willen we minstens tachtig hectare dak op deze manier afkoppelen.’
Hittestress
Voldoende (drink)water is ook het beste wapen in de strijd tegen warmte, hittestress. ‘Hoe meer groen, hoe koeler. Zeker in de stedelijke gebieden erg belangrijk. Maar groen kan niet zonder veel water. Dus ook daar liggen grote opgaves met innovatieve systemen om water vast te houden en gedoseerd te gebruiken.’
Bijdragen
Waterpanel Noord heeft geen grote zak geld om allerlei plannen en projecten te financieren. ‘Nee, dat is aan de gemeenten en andere overheden die er miljarden euro’s voor uittrekken. In het panel werken we samen, stemmen zaken af en kijken over de gemeentegrenzen heen. We sluiten aan bij landelijke ontwikkelingen. We coördineren, leren van elkaar en zetten met publiekscampagnes vooral in op bewustwording. Iedereen kan een steentje bijdragen. Zuinig zijn, regenwater afkoppelen, niet vervuilen, de tuin vergroenen. Het is niet zo lastig.’
Informatie
In het Waterketenplan worden naast de kwaliteit van het water en de klimaatopgave vier prioriteiten geschetst: aanpassen van de fysieke leefomgeving aan het veranderende klimaat, aanhaken bij de nieuwe Omgevingswet, versterken van de capaciteit voor het uitvoeren van alle taken en uitvoeren van de taken tegen de laagst mogelijke kosten. Interesse in het Waterketenplan? Kijk op deze website bij downloads.
