De bestrating is klaar, de laatste boompjes en struiken zijn geplant en de verkeersborden staan weer op hun plek. Het plein rond cultureel centrum ’t Gasthoês in hartje Horst kan er weer even tegen. Niets bijzonders? Op het eerste oog niet, maar onder het overvloedige groen en de stenen is een uniek en innovatief waterbeheersingssysteem aangelegd.
In NR1 door Jos Cortenraad / foto Paul Rous
Meer dan drie jaar is gewerkt aan de nieuwe wijk rondom ’t Gasthoês. Het voormalige ziekenhuis is verbouwd tot cultureel- en zorgcentrum met daaromheen een groot aantal (zorg)woningen voor senioren. Wethouder Eric Beurskens is zichtbaar trots een van de grootste bouwprojecten ooit in zijn gemeente Horst aan de Maas, maar bezoekers wijst hij het liefst op de onzichtbare vernieuwing.
Natuurlijke airco
‘We hebben een ondergronds waterbassin aangelegd waarin we regenwater opvangen dat we in droge periodes kunnen gebruiken om de bomen en struiken in leven te houden’, legt hij uit. ‘Dat is hard nodig, want in de steeds warmer wordende zomers loopt de temperatuur juist op dit plein hoog op. Soms wel tot over de veertig graden. Niet handig als je weet dat hier vooral senioren wonen die niet zo goed tegen de warmte kunnen. Het enige wapen tegen de hittestress is veel groen. Dat functioneert als een natuurlijke airco, daarmee haal je makkelijk een flink aantal graden van de temperatuur af. Mits je natuurlijk water hebt.’
Extra opvang
Dat klinkt niet zo ingewikkeld, zo’n buffer bouwen. Bovendien zou je het groen kunnen bewateren met tankwagens. ‘Nou’, vervolgt de wethouder, ‘de buffer moet ook fungeren als extra opvang bij flinke hoosbuien van de toekomst. Als het hier hard regent is er snel sprake van heel veel water op straat en waarschijnlijk ook in de huizen. Wat we wilden is een systeem dat zowel aan wateroverlast als hittestress een einde maakt’
De gemeente Horst bewandelde bij de aanbesteding van de werkzaamheden een andere weg dan normaal. ‘We hebben een bouwteam gevormd met onder andere ontwerpbureau Kragten en hoofdaannemer BLM’, kijkt Eric Beurskens terug. ‘De voorlopige schetsen zijn uitgebreid met de buurt en belangstellenden besproken. Echt iedereen was enthousiast over het overvloedige groen. Vervolgens hebben we ondernemers uitgenodigd om met slimme oplossingen te komen. Waterpanel Noord was daarbij een bron van inspiratie en kennis. Zo’n platform en gesprekken met deskundigen bewijst dan zijn waarde.’
Speciale steenwol
En niet zonder resultaat. Zo ligt er in het bassin een speciale steenwol die als een spons water opzuigt en gedoseerd loslaat; goed voor de grondwaterstand. De zogenoemde ZOAK-bestrating bestaat uit poreus, gerecycled keramiek dat water na een bui vasthoudt en daarna laat verdampen; hetgeen een koelend effect heeft. Verder bestaat de gevarieerde prairiebeplanting uit vast groen dat goed tegen warmte en droogte kan, vrijwel het hele jaar zorgt voor bloemen en gevoed wordt door een ingenieus watersysteem. Daarnaast stimuleert de variatie ook de biodiversiteit.
Drie vliegen
De maatregelen hebben een investering gevergd van anderhalf miljoen euro. Het grootste deel daarvan wordt gefinancierd uit de rioolreserves. Eric Beurskens tenslotte: ‘we hebben een mooie subsidie gekregen uit een nationaal klimaat innovatiepotje. Regelmatig komen hier ambtenaren kijken, met name van de grote steden. Overal speelt het probleem van hoosbuien en hittestress. Hitte maakt mensen ziek hetgeen extra beslag legt op de zorg. Wateroverlast leidt tot schade en kost dus geld. Van groen worden mensen blij en blije mensen zijn gezonder. We slaan dus drie vliegen in één klap. De zomer moet natuurlijk nog komen en het groen nog wat groeien, maar volgens mij is deze wijk toekomstbestendig.’
Klik hier voor meer informatie.
